Một câu hỏi tương tự trong truyền thống Thiền học là: “Nếu không phải bây giờ, thì lúc nào?”. Không cần phải tìm hiểu kỹ quá khứ vô thức bên trong bạn, trừ phi nó hiện vào thời điểm này dưới dạng một ý nghĩ, một xúc cảm, một khát vọng, một phản ứng, hay thậm chí một biến cố bên ngoài xảy đến cho bạn. Tình hình này có thể đam lại cho người phụ nữ cảm nhận điều chịu về định kiến đoàn kết với các phụ nữ khác, nhưng nó lại giam cầm cô ta trong vòng cương tỏa của quá khứ, và ngăn chặn không cho cô ta tiếp cận với cái tinh hoa và sức mạnh đích thực của mình.
Hãy ý thức sự hiện diện thầm lặng của mỗi sự vật. Nó là cơ hội để cứu rỗi. Trong tập sách này, hai thuật ngữ ấy gần như đồng nghĩa.
Chú ý không có nghĩa là bạn bắt đầu nghĩ đến nó, mà có nghĩa là chỉ đơn thuần quan sát xúc cảm ấy, cảm nhận nó một cách toàn triệt, để nhận ra nó và chấp nhận sự hiện hữu của nó. Hãy hình dung một tia sáng mặt trời quên bẵng đi rằng nó là một bộ phận không thể tách rời khỏi mặt trời, nó tự lừa dối mình để tin rằng nó phải đấu tranh để tồn tại, nó phái kiến tạo ra một cái tôi khác với mặt trời để sống bám vào đó. Chất xúc tác tuyệt vời nhất cho sự thay đổi trong một mối quan hệ chính là hoàn toàn chấp nhận người bạn yêu như người ấy đang là, mà không cần phán xét hay thay đổi họ theo cách thức nào đó.
Bạn trở nên hiện trú, bạn thâm nhập vào cơ thể mình, bạn cảm nhận sự thanh thản và tĩnh lặng sung mãn lan tỏa ra từ Bản thể hiện tiền. Các nhu cầu của tự ngã thì vô tận. Dĩ nhiên, nhưng bạn sẽ không còn kỳ vọng hão huyền rằng có việc gì đó hay người nào đó trong tương lai sẽ cứu rỗi bạn hay giúp bạn có được hạnh phúc.
Có lẽ tâm trí không bao giờ tìm ra được giải pháp, mà nó cũng không cho phép bạn làm như thế, bởi vì bản thân nó vốn là một trong các nguyên nhân nội sinh gây ra “vấn đề”. Tôi nhận ra căn phòng quen thuộc, nhưng đồng thời tôi biết rằng mình chưa thực sự thấy như vậy trước kia. Một tình huống cần phải được giải quyết hoặc chấp nhận – đúng vậy.
Một số người nổi giận khi nghe tôi nói rằng các vấn đề đều là ảo tưởng cả. Nhưng cái làm tôi ghê tởm nhất chính là sự tồn tại của bản thân mình. Chú ý là chiếc chìa khóa để chuyển hóa – và chú ý toàn triệt cũng hàm ý là chiếc chìa khóa để chuyển hòa – và chú ý toàn triệt cũng hàm ý chấp nhận sự hiện hữu của một xúc cảm nào đó.
Trường hợp này đặc biệt xảy ra nếu như bạn đồng hóa quá chặt chẽ với cái quầng chứa nhóm đau khổ trong hầu hết cuộc đời bạn, và toàn bộ hay phần lớn cảm nhận về tự ngã của bạn đều đầu tư vào sự đồng hóa ấy. Ngay khoảnh khắc hoàn toàn chấp nhận rằng mình không thanh thản, tình trạng này của bạn sẽ chuyển hóa thành thanh thản. Cũng nên lưu ý đến mức độ thường xuyên bạn dành sự chú ý cho quá khứ hoặc tương lai.
Đây là sự an bình thanh thản của Thượng đế. Điểm tiếp cận duy nhất với sự sống đó chính là cái Bây giờ. Và mọi tiêu cực đều là phản kháng.
Một số chuyên gia tâm lý cũng có khả năng làm tròn nhiệm vụ đó, nếu như họ đã vượt qua được ngưỡng tâm trí để có thể tạo ra và suy trì trạng thái hiện trú tỉnh thức mạnh mẽ trong thời gian cùng làm việc với bạn. Trước hết, bạn ngưng phán xét chính mình; sau đó bạn ngưng phán xét người mình yêu. Bây giờ khi ngắm nhìn cội cây, đôi chút nhận thức đó vẫn còn hiện diện, nhưng tôi có thể cảm thấy nó trôi tuột đi.
Cuộc hiện hữu của bạn bỗng nhiên có ý nghĩa bởi vì có ai đó cần đến mình, muốn mình, và khiến mình cảm thấy đặc biệt. Hãy cảm nhận các xúc cảm ấy. Đừng phản ứng gì cả.