Biết rằng mỗi ngày chỉ có 24 giờ và phải hài lòng với số giờ đó, điều ấy dễ dàng quá mà!". Tiêu phí thì giờ hoặc làm một việc lăng nhăng thì dễ lắm; muốn làm cái gì khác thì phải thay đổi tập quán. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích.
Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương. Nghĩ kỹ, ta sẽ thấy việc tạo hoá tiếp tế thời-gian cho ta quả là một phép mầu hiện ra hằng ngày. Nhưng bạn đừng thất vọng.
Phân tích cảm giác ấy, ta sẽ thấy trước hết là một nỗi lo âu, bối rối, chờ đợi, ngóng trông, mong mỏi. Đầy cả mặt đất, từng đóng ra đấy. Tôi xin để bạn ở lại đó tới 6 giờ chiều.
Khi bạn ở nhà ra đi, bạn tập trung tư tưởng vào một vật nào đó (mới đầu, vào bất cứ vật nào cũng được). Điều đó rất dễ chịu và làm cho ta bình tĩnh, yên vui. Điều đó rất dễ chịu và làm cho ta bình tĩnh, yên vui.
- Vâng, bất kỳ cái gì cũng giản dị như vậy. Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng. Không có gì so sánh với nó được.
Nhưng nếu không thể thu xếp sao cho số vốn 24 giờ một ngày đủ chi phí về thời giờ thì đời ta nhất định phải lúng túng. Tôi lại đón bạn khi bạn ở sở ra. Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó.
Tôi hoàn toàn tin chắc rằng phần đông người ta thiếu suy nghĩ hơn là thiếu cái gì khác. Bạn thừa nhận rằng tôi đã chọn ví dụ đó không phải vì nó có lợi đặc biệt cho thuyết của tôi chứ? Làm được một công việc mệt nhọc, lòng tự tin của bạn sẽ tăng lên.
Nghệ thuật là cao quý, nhưng không phải là cao quý nhất. Thành thử, lần trước bạn tới nghe hòa nhạc, chỉ thấy thích và mê mẩn như một em nhỏ ngó những đồ chơi bóng lán, tóm lại, bạn chỉ có mặt ở đó thôi; còn lần này thì khác, bạn hẳn đã thực là sống. Trong việc quyết định hoặc thay đổi nguyên tắc và trong lúc hành động, sách giúp ta được nhiều việc.
Trước khi ngừng bút, tôi không thể không kể qua những nguy hiểm đang rình rập bạn. Còn nhiều cuốn nổi danh hơn nữa. vạn sự đều tuỳ thuộc vấn đề đó cả.
Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Lý do không phải những tác phẩm trên không nghiêm túc mà vì: tiểu thuyết dở thì không nên đọc, còn tiểu thuyết hay thì làm cho ta đọc một mạch, nhanh như một chiếc thuyền con trôi theo dòng nước, và tới đoạn kết thì ta muốn hết hơi mà chẳng mệt nhọc chút nào. Tôi chắc chắn có nhiều người rất tốt, nếu bắt buộc lựa chọn trong hai điều, một là đọc tập "Thiên đàng đã mất" (tập thơ của Milton - người Anh kể về tổ tiên loài người phải đày xuống cõi trần.