Có lúc họ nói bậy mà không hay vì mắc lo tỏ ra kỳ quái. Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn. Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn.
Nó bắt ấn những chỗ yếu của con người để bủa lưới tội lỗi. Đến giờ bạn phân tiùch tâm lý của Le Cid, của Andromaque: bạn trai vừa ngồi nghiêm vừa khoái thích. Tôi thấy có nhiều người lớn, lúc họ đấu lý, dùng cường quyền đ àn áp tinh thần họ, nói cho họ nghe những lý lẽ rất tế nhị, những lý lẽ của người lớn.
Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Sống gần họ, ta có cảm tưởng họ đang giảng triết lý. Người bạn gái vì hoàn cảnh nào đó không nghĩ đến việc tìm tình yêu ở kẻ lớn tuổi hơn mình sẽ đeo đuổi bạn lòng của mình bấy lâu nay.
Bạn trai đã có tật già hàm lại rộng mồm mép hơn. Người ta nói không vô lý: lửa gầm rơm không trầy thì trụa. Thưa em, cũng tại vì em, tại vì con chúng ta, vì dân tộc, nhân loại, mà tôi đã từ khước bao nhiêu cuộc trêu ghẹo lẳng lơ bị cám dỗ, bởi thú tính, bởi tuổi nông nỗi giữa thời đại hiểu yêu là giỡn với ái tình.
Tìng trạng nầy đang tuiếp diễn ở ngoại quốc hay trong nước. Còn khi bị dụ dỗ, kích thích thì phải nói thẳng bạn gái không can đảm lắm để giữ mình băng tuyết. Vì tình yêu có mục đích sáng tạo, nên ái tình mà tôi bàn với bạn trên kia, khi nó đi hết nốt nhạc thần tiên của nó, nó sẽ đến một bản hòa tấu tự bản chất là thánh thiện mà hay bị lạm dụng, hiểu lầm, nên thường bị coi là ô uế: tôi muốn nói nhục tình.
Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít. Hành vi nhiều ít đến đâu. Nhưng tâm honà đầy những khát vọng vĩ đại, bận rộn vì chí cả của họ nghe cần một cái gì êm dịu như tình mẫu tử, lời nói dịu hiền của chị ruột, bữa cơm dọn sẵn của chị dâu.
Bỏ duyên cũ mà say duyên mới thì lên ngựa sắt đi gặp gỡ, bàn tâm sự hết ngày đến đ êm. viết điều nầy tôi vẫn nghĩ đến một số bạn trai mà tinh thần hay tản mác. Có lần tôi hỏi một số ý kiến nữ sinh sao lúc bạn trai hò hét um sùm chúng cháu điềm tĩnh quá.
Nhưng xã hội đã có những trường hợp đó thì bạn trai cũng nên đề phòng chứ, nếu muốn khỏi nạn mua một khôn bằng hằng trăm bại. Nhưng oái ăm thay khi Nã Phá Luân đặt tin tưởng vào Joséphine, phú trọn trái tim cho nàng, mua mọi vinh quang để lãnh nụ cười khen thưởng của nàng thì nàng đi vụn trộm yêu đương với một thuộc hạ của Nã Phá Luân tên Charles, một tay lỗi lạc đa tình. Nói là nói những nam thanh lành mạnh và khôn ngoan.
Trong một thời gian huấn luyện thanh niên tôi biết nhiều nam thanh gặp tôi mặt như hường nở, cười ngoẻn ngoẻn. Đừng ngã lòng thưa bạn, ta phải thanh khiết, có thể thanh khiết, chỉ khó chút thôi. Rồi đây một bịnh dịch: nhiều bạn trai giựt quán quân về chơi bời, trụy lạc, lấy những ảnh ô uế ấy quảng cáo ái tình dâm đảng với các bạn trai mà lòng còn trong trắng như tờ giấy mới.
Cha thì lạc hậu, nghiêm khắc, mẹ thì lỗi thời, ưa đay nghiến. Cần lắm họ nói vội một chút. Cũng vì lý do nầy mà trong đời sống uyên ương vợ chồng sau thời gian sống chung nhau lâu, lúc gần nhau vợ hay bàn tâm sự, thích thú vị của sự trao đổi tâm tình, còn chồng hay bị cám dỗ ngày về sự tìm kiến nhục lạc.