Biết bao nam thanh ngày nay nếu không là nạn nhân của nền giáo dục như vậy thì cũng sống vô ý thức trong các lầm lạc vấn đề nam nữ. Ngoài xã hội họ quan tâm đến phép lịch sự. Bạn dặn mì thánh, mì chỉ, mì vắt lung tung, họ dạ vâng lia lịa.
Đó là tôi chưa nói họ có thể trả đũa bạn bằng những phương thế có tính chất võ lực. Tâm tình cảm thấy cô độc của họ làm lây xung quanh, khiến cho nhiều kẻ gặp họ nghe bầu khí xã giao nặng. Mẹ hay chị mượn khuân vác đồ nặng họ làm hăng hái.
Quan niệm ái tình như vậy giúp ta thấy thoạt đầu, tình yêu chớm nở trong lòng bạn trai cũng như ở con tim bạn gái là tình trong lành, thánh thiện và tối cần cho nhân loại. Bạn thấy chưa! Khi đời tu hành theo công giáo lên hương thì ngoài cuộc đời, bước chân vào hôn nhân tốt đẹp, cuộc sống gia đình bạn cũng là một cây đ àn muôn điệu gẩy lên những bản nhạc tuyệt vời. Đem lòng về Thượng đế là nguồn yêu, là nguồn an ủi hoàn toàn thì tâm hồn mới thỏa mãn như ý.
Đến cái trắp của họ thì thôi y như thiên địa hồi chưa phân sáng phân tối. Bạn thử để năm phút trầm tĩnh nghiệm xét giùm tôi thân hình của người bạn trai ở gần bạn. Trước mảnh gương, họ bất mãn nhiều hiện tượng tự nhiên của thân xác họ.
Những hình ảnh kẻ ăn mày làm cho họ có cảm tưởng xấu về sự tổ chức xã hội. Biết bao người lớn trong gia đình và ngoài xã hội, đã có kinh nghiệm về cuộc đời thấy cuồng chí của họ mà ngáp dài. Những cuộc hội họp tưng bừng dễ lôi cuốn họ.
Những người nuôi chí lớn khi gãy một chương trình, té vào thất bại, tinh thần họ hay bị khủng hoảng. Giá trị của bạn ở đó, chớ không phải ở nhan sắc, ăn mặc, tiền của. Bạn trai sống phong phú bằng giác quan lắm.
Các nhà giáo dục hay lãnh đạo những tổ chức nam thanh sống chung nên rất mực khôn ngoan đề phòng các quái tật trên. Sự tương ái ấy là sự kiện tự nhiên có trong nam nữ thôi. Sống êm đềm trong tay mẹ hiền, bên bóng cha, giữa sự nuông chiều của anh chị, bà con.
Vấn đề tế nhị, phức tạp, hơi khó nói thẳng. Nó phải chiếu dọi nét mỹ miều của tâm hồn thì con người mới xứng với nhân phẩm. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay.
Song họ thấy các kẻ nầy chưa tốt đủ. Con người không có quyền tự thao túng, cho mình quyền sử dụng các cái ấy cách ngang tàng. Về đường tinh thần có những ảnh hưởng đáng tiếc nầy: Trí nhớ mòn mỏi đi, trí tuệ mịt mờ, ý chí bạc nhược, trí tưởng tượng khô cạn.
Họ để ý, đứng nhìn, sửng nhìn và cười cách, ngạc nhiên nữa trước gương mặt cười hoa của đứa bé. Vì lòng nghe trống rỗng nên khi kinh nghiệm cùng Đấng Thiêng liêng họ nghe nguội lạnh gần như thất vọng. Cha nói cùng mẹ những lời âu yếm, mẹ có những cử chỉ tỏ tình nồng thắm với cha: tất cả họ cho là cha hú hí hay mẹ cút hà giỡn với họ.