Nếu câu hỏi mang tính khoa học, bạn biết rằng để trả lời nó bạn phải tiến hành một nghiên cứu hay một thí nghiệm hoặc quan sát một loạt hiện tượng. Tuy nhiên, khi đọc xong Chiến tranh và hoà bình hay bất cứ cuốn tiểu thuyết lớn nào, chúng ta sẽ biết và không bao giờ quên ai là nhân vật quan trọng. Đứng trước số lượng sách tham khảo lớn, chúng ta làm thế nào để khẳng định được chủ đề này đúng là chủ đề ta đang nghiên cứu? Ví dụ, một người nói Tôi thích ăn phó mát, người khác nói Tôi thích bóng đá, người thứ ba lại bảo Tôi yêu nhân loại, cả ba người này có dùng từ yêu theo nghĩa chung không? Thật ra, chúng ta chỉ ăn được phó mát chứ không ăn được bóng đá hay nhân loại; chúng ta chơi được bóng đá chứ không chơi được phó mát hay nhân loại; và dù câu Tôi yêu nhân loại mang nghĩa gì thì nghĩa đó cũng không áp dụng được cho phó mát hay bóng đá.
Nhưng sức mạnh khiến ta tiếp tục hành động từ những kích thích ấy lại rất hạn chế. Nhưng chúng tôi có thể đưa ra gợi ý chung. Có thể, anh ta có một thuyết hay một triết lý chung nào đó, giống như Thượng đế điều khiển mọi chuyện của con người và làm cho câu chuyện lịch sử của anh ta khớp với lý thuyết đó; hoặc anh ta có thể bỏ bất cứ khuôn mẫu nào ở trên, thay vào đó tuyên bố rằng anh ta đơn thuần tường thuật lại những sự kiện đã thật sự xảy ra.
Như đã nói ở trên, mỗi quy tắc đọc phân tích đều liên quan đến hai khía cạnh là ngữ pháp và logic. Đọc thể loại này, chúng ta mong muốn tác giả viết chính xác và hiểu những sự thật mà anh ta đưa ra; muốn có cảm giác đang xem lại cuộc đời một con người thật trong một khoảng thời gian và không gian khác. Các phương tiện giải trí và thông tin trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta là những trụ cột tinh thần giả dối.
Hầu hết mọi người được dạy là phải chú ý đến những điều mình không hiểu; phải tra từ điển khi gặp lại những từ lạ; tìm trong sách tham khảo nếu gặp những nhận định khó hiểu; tìm sự trợ giúp ở phần ghi chú, giải thích của các học giả hay các nguồn hỗ trợ khác… nhưng nếu vội vàng làm những điều này thì chúng chỉ ngăn cản chứ không giúp gì cho việc đọc của chúng ta. Văn viết chặt chẽ và súc tích yêu cầu chúng ta phải luôn chú ý. Vì vậy Euclid gọi chúng là khái niệm chung.
Tóm lại, để tuân thủ nguyên tắc 1 của việc đọc sách bạn phải biết đó là loại nào. Đọc một bài thơ là công việc kéo dài cả cuộc đời nhưng không có nghĩa là bạn phải đọc nó suốt cuộc đời mà nó mang ý đây là một bài thơ hay, xứng đáng được đọc nhiều lần. Các lời bình có thể giúp bạn hiểu được một cuốn sách cụ thể nhưng như vậy cũng có nghĩa bạn đã trở thành một độc giả tồi hơn.
Hầu hết độc giả thường không chú ý đúng mức đến các từ khó. Sự rõ ràng được thể hiện ngay trong đề cương, và những phần liên quan đến nhau thì đi cùng nhau theo một trật tự nhất định. Người đọc sách thông minh là người biết áp dụng các phương pháp và kỹ năng đọc khác nhau cho các loại văn bản khác nhau, để vừa thu được thông tin nhanh vừa hiểu thấu đáo các vấn đề được nêu, trong chừng mực thời gian cho phép và tuỳ theo mục đích của mình.
Tác giả Galileo trong tác phẩm Two New Sciences (Hai ngành khoa học mới) đã nói về việc minh hoạ bằng các kết luận thử nghiệm rút ra từ phương pháp chứng minh kiểu toán học. Nói ngắn gọn, đọc đồng chủ đề xét trên phương diện lớn là một bài tập dịch thuật. Người ta đọc nó không phải như đọc một tác phẩm văn học mà là đọc lời của Thượng đế ban phát cho nhân loại.
Tuy nhiên, khi diễn giải các quy tắc đọc phân tích, chúng ta dường như bỏ qua lưu ý này. Học cách đọc tốt không dễ. Tất nhiên, cuốn Symtopicon cũng có hạn chế.
Có hai yếu tố khác ảnh hưởng đến quy tắc trên. Những bài viết tầm trung, khi cô đọng lại thường là vẫn đủ ý, thậm chí còn hay hơn bản gốc vì những bài viết tầm trung chủ yếu là thông tin. Tác giả cũng có thể cho độc giả biết ý định của mình ngay từ lời giới thiệu.
Trong nhiều trường hợp, bạn không nhất thiết phải bám theo cấu trúc được phân chia thành chương mục của cuốn sách. Chúng tôi xin nêu ra một ví dụ về sự nhầm lẫn khi đọc tên một cuốn sách. Ít nhất nó là một bản ghi chép kể lại cuộc đời, lịch sử của một người hay một nhóm người.