Bạn càng thể hiện mình có khả năng chỉ ra nguyên nhân vì sao bạn thích đọc sách giả tưởng hoặc thơ ca, thì bạn càng hiểu rõ về giá trị nghệ thuật của các tác phẩm văn học. Nó có thể giúp bạn hiểu sâu hơn về thứ tự và cách sắp xếp các đơn vị kiến thức nhưng vẫn có giới hạn của nó. Chỉ trong mơ, con người mới tạo ra những thế giới thật sự xa lạ.
Ba lời nhận xét phê bình đầu tiên liên quan đến độ chính xác trong các ý kiến và suy luận của tác giả. Nói cách khác, phương pháp đọc sách triết học cũng giống phương pháp viết sách triết học. Họ đã tán thành, đã phản đối mà không hiểu cuốn sách nói về cái gì.
Xây dựng một hệ thống thuật ngữ trung tính về chủ đề mà ta cho rằng tất cả hoặc đa số tác giả đều sử dụng đến chúng, dù họ có thật sự dùng hay không. Ở khả năng thứ nhất, mỗi từ đại diện cho một thuật ngữ. Tác dụng của quá trình đọc ngoài này đơn giản là sự mở rộng giá trị của ngữ cảnh so với việc đọc riêng lẻ một cuốn sách.
Khi đọc một cuốn sách lịch sử, ta muốn biết tính chân thật về một nội dung nào đó và có quyền phàn nàn nếu không được thỏa mãn ước muốn trên. Đó là: tiến bộ tri thức, tiến bộ kỹ thuật, tiến bộ kinh tế, tiến bộ chính trị, tiến bộ đạo đức và tiến bộ mỹ thuật. Có phương pháp mà không có thứ gì để áp dụng thì cũng vô nghĩa.
Lịch sử của một từ có chứa các thông tin về quá trình biến đổi vật chất, cách viết và cách phát âm; nêu lên các nghĩa chuyển; phân biệt nghĩa cổ; ít hoặc không sử dụng nữa với nghĩa hiện đại, thông dụng; phân biệt thành ngữ, từ thông tục hoặc tiếng lóng. Mặc dù nhiều truyện và thơ ít nhiều chứa đựng sâu trong nó những tuyên ngôn nhưng thơ ca vốn không thuộc phạm trù tuyên ngôn hay mang tính thông điệp. Một bộ phận các từ dùng để diễn tả những ý tưởng chính, những khái niệm cốt yếu mà tác giả muốn đề cập đến sẽ góp phần tạo nên hệ thống từ vựng riêng của tác giả đó.
Việc này xuất phát từ những hiểu biết còn chung chung và khá mơ hồ về cuốn sách. Vì thế, đọc đồng chủ đề không phải là một nghệ thuật dễ dàng, các quy tắc của nó cũng không được nhiều người biết đến nhưng đó lại là hình thức đọc tích cực nhất, đòi hỏi nỗ lực cao nhất. Khoa học luôn hướng tới mô tả các hiện tượng càng chính xác càng tốt và tìm ra mối liên quan giữa các hiện tượng khác nhau.
Lịch sử mô tả sự vật, sự việc đã tồn tại. Hãy nhớ kỹ điều này khi bạn lập bảng so sánh hệ thống từ vựng và thuật ngữ của tác giả. Loại thứ hai rõ ràng là những tác phẩm vĩ đại, có sức sống mạnh mẽ qua nhiều thế hệ.
Nói cách khác, lời giải thích một hiện thực hay một phần của nó, không phải là dữ kiện trừ phi phần đông nhất trí điều đó là đúng. Bạn thích ăn sôcôla và đồng ý với tác giả bài báo rằng sản phẩm bánh làm ra là ngon. Cũng có một thực tế là nhiều người đọc quá chậm trong khi đáng lẽ ra họ nên đọc nhanh hơn.
Do đó, độc giả không chỉ nêu ý kiến phản đối hoặc tán thành mà còn phải bảo vệ ý kiến của mình bằng những lý do phù hợp. Đây là quy tắc quan trọng hơn cả và là bản chất của cấp độ đọc kiểm soát. Nội dung của nó thường tập trung vào nhiều kiến thức chuyên ngành mà chỉ một số độc giả học về lĩnh vực đó mới có thể hiểu được.
Tuy nhiên, khi đọc những cuốn sách hay mà độc giả không hiểu được thì đó là lỗi của họ. Ví dụ, rất nhiều độc giả khi mới đọc tiểu thuyết War and Peace (Chiến tranh và hoà bình) của Tolstoy đã bị choáng ngợp bởi số lượng lớn nhân vật, đặt biệt tên các nhân vật lại rất khó đọc. Nhưng có những người không đồng tình với định nghĩa này.