Đến giờ bạn phân tiùch tâm lý của Le Cid, của Andromaque: bạn trai vừa ngồi nghiêm vừa khoái thích. Sự thánh thiện của lương tâm nên họ đầu hàng cuộc đời. Làm tác văn thì họ viết văn đọc vừa nổ mắt vừa điếc rái một lượt.
Mình có xu hướng phản bội, coi thường sự bội tình mà nhất định không chịu để yên ai chia xẻ tình chung. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay. Tâm lý họ giống Zampano đối với cô Gelsomina trong phim La Strada.
Đức Thánh linh quả thật thấu triệt tâm hồn con người khi linh ứng cho Thánh ký gia viết: Đàn ông ở một mình không hay. Có bạn trai khác bối rối trong một thời gian vì thấy quanh cơ quan sinh dục của mình có những dương mao. Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa.
Chính tông là phụ nữ người ta có sự tế nhị duyên dáng trời cho riêng để che sự nhỏ mọn nếu có. Nếu quan sát cuộc sinh hoạt gia đình người ta thấy người cha chịu cực về đủ mặt như mẹ nhưng thỉnh thoảng tách ra khỏi sự náo nhiệt của cuộc sống gia đình để tìm yên ổn tâm thần. Trong nhiều tác phẩm nhất là trong người bản lĩnh, tôi nói thời đại ta ai cũng thấy cần những đầu óc già giặn để xây dựng nhưng lại người ta ưa sống trẻ, quảng cáo trẻ, nỗ lực tìm mọi phương cách cho mình trẻ.
Bà ngoại thôi nói chuyện Tấm Cám thì họ ngủ. Tâm hồn họ không để họ sống trong hiện tại mà xô đẩy họ vào những mơ tưởng đâu đâu. Kẻ viết mấy dòng nầy đã có lần chê một số người là hủ lậu mà bây giờ đang bị bạn lùa vào khối lỗi thời.
Nhưng cái tật lôi thôi là tật căn bản của họ. Người cha nhiều khi cứng cỏi, khô lạc không thuyết dụ họ được, chớ bà mẹ chân thành, dịu ngọt có thể đi sâu tận cung tương tâm hồn họ. Có người cho tuổi của bạn trai là Tuổi bạc.
Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội. Nếu họ tu hành thì lỗ trống tâm hồn họ được trám bằng tình yêu Thượng đế và nhân loại. Cha đổ mồ hôi chạy tiền mua thực phẩm để nuôi tôi.
Nếu không hại được thân thể của bạn và người duyên mới của bạn thì tên tuổi đã bị diềm xuống đất đen. Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa. Cũng do lòng tự ái nữa, các bạn trai thấy buồn tủi khi cha mẹ họ ăn mặc nghèo nàn.
Người chồng sống cần sự âu yếm của vợ lắm, nhưng họ chịu không nổi sự nheo nhóc của gia đình: con khóc, lợn kêu, đầy tớ đi rật rật, áo quần ngổn ngang, các thực phẩm tới bữa ăn mà chưa sẵn. Trong giới của họ, những người có tuổi khá cao được cái hay là già giặn, kết quả của bao nhiêu lần bị đời bạc đãi, thử thách. Gia đình, quốc gia, nhân loại chờ đợi ở bạn nhiều.
Họ hết mơ người yêu đến viết thư tình. Họ chỉ biết hăng say hướng về chân trời ngày mai, mà ở đó họ tin tưởng có những gì hay đẹp cần xâm chiếm. Tôi nói cho cả những thiếu nữ sắc sảo vì ái tình mạnh như sự chờ chết có thể làm tâm trí họ lu mờ, vì bạn trai nhất là trong thời nầy rất già mồm mép, rất cáo già khi muốn chiếm hữu người yêu.