Sự khôn ngoan của Thượng đế là: cho đặng một hài nhi ra đời, cho đặng cha mẹ khắng khít nhau, tìm hạnh phúc cho nhau, họ cộng lực nuôi dưỡng, giáo luyện nó phải có những lạc thú của ái tình và trong một khung cảnh hợp pháp là gia đình. Ai tử tế tặng chút quà hay đồ đỡ lòng, giải lao gì họ nhận ăn cách tự nhiên như của nhà. Mẹ bắt họ làm gì, họ nhớ thì làm, quên thì thoiâ.
Thế rồi một nụ bầu bí lớn lên. Hương lúa mới pha mùi rạ ủ cỏ ôi. Họ nói năng, hành động, có cử chỉ, thái độ phần nhiều, theo lý trí, ý chí.
Lý tưởng của sống là dùng mọi phương thế để sung sướng dù trên xương máu kẻ khác. Họ muốn khôn ngoan, già giặn mà rất ghét tuổi già. Còn to con đẫy đà như Gô Liát sao lại thua trí Davít nhỏ con để rồi tàn mạng cách đáng tiếc.
Vậy trong thời hoa niên bạn hãy thấy trước bạn sẽ là người chồng, người cha hay một bâïc hy sinh độc thân vì nhân loại. Đừng ai trách cứ họ: chính họ cũng trách mình sao yếu đuối, cầm lòng không được. Mấy câu Gần mực thì đen, gần đ èn thì sáng.
Một thanh niên trong cơn lốc của ái tình mà hai phần ba bản chất là tình cảm nông nỗi có thể làm bao nhiêu việc anh hùng, tốn hết tài sản, chịu đủ mọi nhục nhã, liều mạng sống nữa, miễn hy vọng chiếm hữu một trái tim khác phái mà họ tôn thờ. Chắc bạn thường thấy người cha sau khi hoạt động nhiều ở trong sở công hay sở tư, về nhà tiếp tục sắp đặt cái nầy sửa lại cái kia. Nền giáo dục buổi thiếu thời cho bạn trai nên cótính chất luyện tập (dressage) hơn là bắt ép lĩnh hội những của ăn tinh thần mà họ chưa đủ khả năng thụ nhận.
Giáo dục đâu có ý nghĩa là chỉ biết tiêu cực trừ tật xấu. Đàn bà không phải họ thích cái khổ của lộn xộn đâu, nhưng bảntính họ chịu được và vấn đề tìm tịch mạc để suy tưởng họ không đặt. Em ơi? Người em kiều diễm vì lộng lẫy nhan sắc, vì cao quý tâm hồn của đôi mươi tuổi xuân của tôi.
người ta nói đời trẻ dại là đời hướng ngoại. Tinh thần được ở đúng địa vị của nó là làm chủ thể xác. Học thuộc lòng đối với họ là một cái nợ.
Giá họ may được địa vị thì địa vị càng cao làm cho họ nhiều người bị khinh rẽ. Trừ một số rất ít người nam vì nuôi chí cả sống độc thân để dễ dàng đạt chí, có một số nhỏ bạn trai lỡ thời vì thất bại trên trường tình hay những lý do đặc biệt nào đó mà ở vậy. Họ tự nhiên thấy khao khát tìm hiểu những huyền nhiệm về mình và người khác phái.
Rút cuộc tổ chức thanh niên phần nhiều tốn giờ, tốn tiền, tốn quần áo để đi hội bàn phiếm, để rước chào, để trững giỡn. Lấy ái tình, nhất là nhục tình là điều quái gỡ chỉ có sự tu hành là quý trọng, còn yêu nhau, có con cái là bậy, đáng khinh. Ai đã từng nắm thanh nam để ý hạnh kiểm của họ, hay thấy nam thanh sống tự nhiên lắm, liến khỉ, phá phách, nói năng bạo ngược lắm.
Rồi nói thanh niên người ta liền nghĩ tương lai. Tôi ăn no, ăn no xong tôi treo cổ cha vì cha bắt tôi sống trưởng giả. Tôi muốn nói những trường hợp mà nếu không khéo phòng thủ ta khó bề giữ đức thanh khiết.